Sẹo lồi lâu năm là tình trạng mô sẹo phát triển quá mức, nổi gồ trên bề mặt da và thường gây mất thẩm mỹ, ngứa rát hoặc đau nhẹ. Khác với sẹo mới hình thành, sẹo lồi lâu năm có cấu trúc xơ cứng, bám sâu và rất khó điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, nhiều phương pháp trị sẹo tiên tiến đã ra đời, giúp làm phẳng, mềm và mờ sẹo hiệu quả hơn. Bài viết sau sẽ tổng hợp 8 cách trị sẹo lồi lâu năm được áp dụng phổ biến nhất hiện nay, giúp bạn lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng da của mình.
1. Tiêm thuốc Corticosteroid
Tiêm corticosteroid được xem là một trong những phương pháp điều trị sẹo lồi không xâm lấn mang lại hiệu quả cao. Phương pháp này hoạt động dựa trên cơ chế ức chế sự tăng sinh collagen quá mức, nguyên nhân chính khiến mô sẹo phát triển và nhô lên trên bề mặt da. Ngoài ra, corticosteroid còn có tác dụng kháng viêm, làm dịu vùng da tổn thương, giúp giảm tình trạng sưng đỏ, ngứa rát và mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho người bệnh.
Sau khi tiêm, sẹo thường mềm dần, xẹp xuống và nhạt màu hơn trong khoảng từ 6 đến 12 tháng. Tuy nhiên, mức độ cải thiện sẽ phụ thuộc vào kích thước, độ dày và thời gian hình thành của sẹo. Để đạt được hiệu quả tối ưu, bác sĩ thường khuyến nghị tiêm nhắc lại định kỳ mỗi 1 – 2 tháng.
Phương pháp này đặc biệt phù hợp với sẹo lồi nhỏ hoặc mới hình thành, nhưng không phải là lựa chọn lý tưởng cho tất cả các trường hợp sẹo lồi, nhất là khi sẹo có kích thước lớn hoặc đã tồn tại lâu năm.
2. Điều trị sẹo lồi bằng công nghệ Laser
Liệu pháp laser, đặc biệt là Laser CO2 và Laser Fraxel, hiện được xem là những phương pháp hiện đại và hiệu quả trong điều trị sẹo lồi. Cơ chế hoạt động của laser dựa trên việc tác động có chọn lọc vào vùng mô sẹo, giúp phá vỡ các mạch máu nuôi dưỡng mô sẹo và kích thích quá trình tái tạo collagen tự nhiên của da. Nhờ đó, sẹo lồi dần thu nhỏ kích thước, giảm độ gồ cao và trở nên mềm mịn hơn theo thời gian.
Bên cạnh đó, tia laser còn giúp làm mờ sắc đỏ hoặc sậm màu của sẹo, giúp vùng da điều trị trở nên đều màu và gần hơn với tông da tự nhiên.
Để đạt hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn, người điều trị nên thực hiện tại các cơ sở da liễu hoặc thẩm mỹ uy tín, nơi có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị laser đạt chuẩn, nhằm hạn chế rủi ro tổn thương da và mang lại kết quả thẩm mỹ lâu dài.
3. Phẫu thuật cắt bỏ sẹo lồi
Phẫu thuật cắt bỏ sẹo là một phương pháp can thiệp y khoa trực tiếp, thường được áp dụng cho những trường hợp sẹo lồi có kích thước lớn, dày cứng hoặc gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ toàn bộ hoặc một phần mô sẹo, sau đó có thể kết hợp thêm các biện pháp hỗ trợ như tiêm corticosteroid hoặc xạ trị sau phẫu thuật nhằm hạn chế nguy cơ sẹo tái phát.
Ưu điểm của phương pháp này là hiệu quả rõ rệt và nhanh chóng, giúp làm phẳng vùng sẹo chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, chi phí điều trị tương đối cao, và người bệnh cần tuân thủ liệu trình chăm sóc hậu phẫu kết hợp với các phương pháp bổ trợ để đạt kết quả tối ưu và ngăn ngừa sẹo phát triển trở lại.
Phẫu thuật thường được chỉ định cho các sẹo lồi kích thước lớn, với tỷ lệ cải thiện thành công dao động khoảng 60–80%, tùy thuộc vào cơ địa và tình trạng sẹo của từng người.
4. Áp lạnh điều trị sẹo lồi
Phương pháp áp lạnh sẹo lồi sử dụng nitơ lỏng ở nhiệt độ cực thấp để tác động trực tiếp lên mô sẹo. Khi nitơ lỏng tiếp xúc với da, các mạch máu nuôi dưỡng sẹo sẽ co lại và bị phá hủy, làm gián đoạn nguồn cung cấp dinh dưỡng cho mô sẹo. Đồng thời, cấu trúc xơ và lượng collagen dư thừa cũng bị ức chế, giúp vùng sẹo dần mềm hơn, thu nhỏ kích thước và giảm độ gồ cao. Ngoài ra, các vết thâm quanh sẹo cũng có xu hướng mờ đi sau một thời gian điều trị.
Tuy nhiên, áp lạnh bằng nitơ lỏng có thể gây ra một số phản ứng phụ tạm thời, như phồng rộp da, đau rát nhẹ hoặc thay đổi sắc tố tại vùng được điều trị. Vì vậy, phương pháp này cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu có chuyên môn, đảm bảo đúng kỹ thuật và kiểm soát rủi ro hiệu quả.
5. Xạ trị điều trị sẹo lồi
Xạ trị là phương pháp sử dụng tia phóng xạ liều thấp nhằm ức chế sự phát triển của mô sẹo và giảm viêm. Cơ chế của liệu pháp này dựa trên việc ngăn chặn quá trình hình thành các mạch máu mới trong vùng sẹo, đồng thời làm giảm hoạt động tăng sinh của tế bào sợi collagen, giúp sẹo mềm hơn và ít gồ lên bề mặt da.
Trong quá trình điều trị, tia xạ được chiếu tập trung trực tiếp vào vùng sẹo lồi, tác động chọn lọc lên các tế bào mô sẹo mà không làm ảnh hưởng đến vùng da lành xung quanh. Liệu trình thường được thực hiện qua nhiều buổi, với số lần và tần suất chiếu xạ được bác sĩ điều chỉnh tùy theo mức độ sẹo và phản ứng của từng người.
Phương pháp này thường được kết hợp với phẫu thuật hoặc tiêm corticosteroid để đạt hiệu quả kiểm soát sẹo tối ưu và hạn chế nguy cơ tái phát.
6. Phương pháp thắt cuống sẹo lồi
Thắt cuống sẹo lồi là một kỹ thuật điều trị được áp dụng trong những trường hợp không thể tiến hành phẫu thuật cắt bỏ. Phương pháp này sử dụng chỉ khâu không tiêu (như nylon) để buộc chặt phần gốc của sẹo lồi, nhằm cắt giảm nguồn máu nuôi dưỡng khối sẹo.
Sau khi được thắt, lực siết của sợi chỉ sẽ tạo áp lực lên chân sẹo, làm giảm dần lưu lượng máu và dinh dưỡng tới mô sẹo, khiến phần sẹo teo nhỏ và hoại tự nhiên theo thời gian. Bác sĩ sẽ điều chỉnh và thay chỉ định kỳ khoảng mỗi tuần để đảm bảo hiệu quả.
Mặc dù đây là phương pháp đơn giản, chi phí thấp, nhưng cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa để tránh nguy cơ nhiễm trùng hoặc để lại sẹo mới sau khi điều trị.
7. Phương pháp băng ép Gradient
Băng ép Gradient, hay còn gọi là băng ép Jobst, là một phương pháp điều trị sẹo lồi bằng cách tác động áp lực cơ học có kiểm soát lên vùng da bị sẹo. Loại băng này được thiết kế sao cho áp lực mạnh nhất tập trung tại vùng sẹo và giảm dần về phía rìa ngoài, giúp nén phẳng mô sẹo, giảm độ gồ cao và ức chế sự tăng sinh collagen – nguyên nhân chính khiến sẹo lồi phát triển.
Để đạt hiệu quả tối ưu, băng ép cần được sử dụng liên tục trong thời gian dài, có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vào tình trạng và vị trí của sẹo. Cơ chế của phương pháp này là duy trì áp lực ổn định, phân bố đều nhằm làm mềm mô sẹo, hạn chế tái phát và cải thiện màu sắc da.
Các loại băng ép thường được dùng gồm băng thun, băng ace, băng nén Coban, khuôn ép tai hoặc băng có ống hỗ trợ. Việc băng ép cần được thực hiện và theo dõi bởi bác sĩ hoặc chuyên viên y tế, để đảm bảo áp lực phù hợp và tránh gây tổn thương da.
8. Phương pháp dân gian
Nhiều người vẫn tin dùng các bài thuốc dân gian để cải thiện sẹo lồi bởi ưu điểm đơn giản, dễ thực hiện và chi phí thấp. Một số mẹo phổ biến thường được áp dụng gồm:
- Đắp bã rau má: Rau má chứa hoạt chất triterpenoids có khả năng ức chế sản xuất collagen dư thừa, từ đó giúp ngăn chặn mô sẹo phát triển thêm. Đồng thời, rau má còn thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, giúp vùng sẹo dần trở nên mềm và sáng hơn.
- Chườm hoặc bôi tinh dầu ngải cứu: Nhờ đặc tính kháng viêm, khử khuẩn và chống oxy hóa mạnh, ngải cứu giúp làm mềm mô xơ, giảm sưng viêm, từ đó hỗ trợ làm mờ sẹo theo thời gian.
Dù các mẹo dân gian khá an toàn và lành tính, song chúng chỉ mang lại hiệu quả với sẹo mới hình thành hoặc mức độ nhẹ. Với sẹo lồi lâu năm, mô xơ đã phát triển cứng và dày, việc cải thiện bằng thảo dược tự nhiên thường rất chậm và kết quả không rõ rệt.
Một số lưu ý khi áp dụng:
- Luôn làm sạch vùng da trước khi đắp thuốc để tránh nhiễm trùng.
- Ngưng sử dụng ngay nếu xuất hiện kích ứng hoặc ngứa rát.
- Nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu trước khi điều trị sẹo lồi lâu năm bằng phương pháp dân gian để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Mặc dù sẹo lồi lâu năm khó điều trị triệt để, nhưng hoàn toàn có thể cải thiện rõ rệt nếu lựa chọn đúng phương pháp và kiên trì thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Tùy vào kích thước, vị trí và thời gian hình thành sẹo, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp như tiêm Corticosteroid, laser hoặc kết hợp nhiều kỹ thuật khác để đạt hiệu quả tối ưu.
