Rối loạn nội tiết tố không chỉ là vấn đề “nhức nhối” của riêng phái nữ, ngay cả nam giới cũng thường xuyên gặp phải tình trạng này. Một trong những triệu chứng rối loạn nội tiết tố ở nam là xuất hiện mụn trứng cá ở cằm, quai hàm, má, trán,… Loại mụn này thường bám dai dẳng và gây ra nhiều ảnh hưởng về ngoại hình lẫn tâm lý cho phái mạnh. Vậy tại sao rối loạn nội tiết tố nam gây mụn và làm thế nào để nhận biết cũng như kiểm soát tình trạng này? Hãy cùng Phòng khám Da liễu LG tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này.
Mụn nội tiết ở nam là gì?
Mụn nội tiết ở nam là tình trạng mụn trứng cá bùng phát khi cơ thể nam giới có sự thay đổi, mất cân bằng nội tiết tố, đặc biệt là sự phát triển mạnh của hormone Androgen trong cơ thể nam giới là Testosterone. Khi loại hormone này tăng mạnh, sẽ kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn bình thường, cùng với bụi bẩn, da chết sẽ gây ra tình trạng bít tắc lỗ chân lông, tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn P.acnes phát triển, gây viêm nhiễm và hình thành mụn trứng cá.
Mụn trứng cá xuất hiện gây ảnh hưởng nhiều đến diện mạo nam giới, khiến họ mất tự tin trong giao tiếp, khó khăn trong công việc, tình yêu lẫn đời sống tinh thần.
Dấu hiệu nhân biết mụn nội tiết ở nam
Mụn nội tiết ở nam rất dễ nhận dạng thông qua những triệu chứng thường gặp. Do đó, nếu “cánh mày râu” muốn biết mình có đang bị mụn nội tiết hay không, hãy điểm qua nội dung được liệt kê chi tiết dưới đây:
- Vị trí xuất hiện: thường tập trung ở nửa dưới khuôn mặt bao gồm má, quai hàm, cằm, cổ. Ngoài ra, vì nam giới có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn trên cơ thể, nên mụn nội tiết có thể xuất hiện thêm ở ngực, vai, lưng.
- Loại mụn: Chủ yếu là mụn viêm, mụn bọc, mụn mủ hoặc mụn u nang sưng to, đỏ, gây đau nhức và thường nằm sâu dưới da. Một số trường hợp nam giới bị mụn nội tiết còn xuất hiện mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn ẩn nhỏ li ti trên bề mặt.
- Tính chất: Mụn có xu hướng bám dẳng, khó điều trị, tái phát liên tục, ít đáp ứng các phương pháp trị mụn thông thường. Ngoài ra, loại mụn này thường bùng phát mạnh ở giai đoạn nam giới dậy thì, khi stress, căng thẳng, lối sống không lành mạnh.
- Triệu chứng khác: Nhiều trường hợp nam giới bị tích tụ mỡ bất thường ở vùng vú, eo, hông; rối loạn cảm xúc, lo lắng, hồi hộp, cáu gắt; nhu cầu sinh lý giảm; mất ngủ thường xuyên, mệt mỏi, đau nhức; rối loạn tiêu hóa, táo bón, chán ăn; mất các khối cơ; mất ngủ; vận động yếu đi hoặc đau mỏi toàn thân.
Điểm qua những triệu chứng này, nếu bạn đang có những triệu chứng này thì rất có thể bạn đang bị mụn nội tiết, cần xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời để lấy lại làn da khỏe, mịn màng.
Tại sao rối loạn nội tiết tố nam gây mụn?
Rối loạn nội tiết tố nam gây mụn thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính vẫn là do sự thay đổi nội tiết tố Androgen ở nam. Các hormone androgen đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của tuyến bã nhờn trên da.
Khi nồng độ androgen tăng cao hoặc tuyến bã nhờn nhạy cảm hơn với hormone này, chúng sẽ sản xuất một lượng lớn dầu hay còn gọi là bã nhờn. Dầu thừa kết hợp với tế bào da chết và bụi bẩn sẽ làm tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn P.acnes phát triển và gây viêm nhiễm, dẫn đến sự hình thành các loại mụn trứng cá như mụn bọc, mụn mủ, hoặc u nang.
Ngoài những nguyên nhân chính là mất cân bằng nội tiết tố bên trong cơ thể, mụn nội tiết ở nam còn do một số nguyên nhân khác gây ra như:
- Tuổi dậy thì: Theo thống kê, phần lớn tình trạng rối loạn nội tiết tố nam gây mụn thường xảy ra khi đến tuổi dậy thì. Bởi bước vào giai đoạn này, nồng độ Testosterone trong cơ thể nam tăng vọt, kích thích phát triển các đặc tính sinh dục thứ cấp ở nam giới, đồng thời cũng thúc đẩy tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây ra mụn trứng cá.
- Căng thẳng, stress kéo dài : Khi phái mạnh chịu áp lực, căng thẳng kéo dài, cơ thể sẽ sản xuất nhiều hormone cortisol. Loại hormone này có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của các hormon khác, bao gồm cả androgen. Điều này kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, dẫn đến bùng phát mụn. Chưa kể, việc căng thẳng, áp lực, stress của cơ thể gây ra các bệnh lý như tim mạch, bệnh dạ dày.
- Thói quen cạo râu không đúng cách: Nam giới thường áp dụng phương pháp cạo để loại bỏ râu trên mặt. Phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện, ít chi phí, nhưng cần áp dụng đúng cách. Nếu cạo râu không đúng cách, không đảm bảo vệ sinh có thể gây trầy xước, tổn thương da, lông mọc ngược, kích ứng da,…. kích thích mụn hình thành.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Nếu các bạn trai tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như: thức ăn ngọt, tinh bột trắng; đồ ăn nhanh; chiên rán; thực phẩm chế biến sẵn, cùng một số sản phẩm từ sữa có thể làm tăng insulin và IGF-1. Yếu tố này có thể gián tiếp kích thích sản xuất androgen và bã nhờn, gây bít tắc lỗ chân lông, hình thành mụn trứng cá. Ngoài ra, nhiều nam giới còn lạm dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác,…cũng có thể gây mất cân bằng nội tiết.
- Thiếu ngủ: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone. Thiếu ngủ kinh niên, rối loạn giấc ngủ hoặc thức khuya có thể gây rối loạn nội tiết tố nam trong máu, làm tăng cortisol và ảnh hưởng đến Testosterone, hình thành mụn.
- Sử dụng Steroid hoặc một số loại thuốc: Việc lạm dụng steroid, đặc biệt là anabolic steroid trong thể hình sẽ làm tăng đột biến hormone androgen, gây ra mụn trứng cá nặng, thường ở mặt, lưng và ngực. Một số loại thuốc khác cũng có thể ảnh hưởng đến hormone và gây mụn.
- Vệ sinh da không đúng cách: Mặc dù không phải nguyên nhân trực tiếp gây rối loạn nội tiết, nhưng việc không vệ sinh da sạch sẽ, đặc biệt sau khi tập thể dục, hoặc sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp sẽ làm nặng thêm tình trạng mụn do bít tắc lỗ chân lông.
- Mắc một số bệnh lý khác: Nhiều trường hợp nam giới mắc các bệnh lý như suy tuyến yên, u tuyến yên, tinh hoàn lạc đỡ, viêm tinh hoàn, ung thư tinh hoàn, đái tháo đường, suy tuyến thượng thận, hội chứng Cushing,…cũng gặp phải tình trạng rối loạn nội tiết nam gây mụn.
Cách trị mụn nội tiết ở nam hiệu quả
Mặc dù tình trạng mụn nội tiết ở nam thường bám dai dẳng, tái đi tái lại, nhưng nếu điều trị đúng cách và kịp thời, mụn sẽ sớm được loại bỏ tận gốc. Dưới đây là một số cách trị mụn nội tiết ở nam giới nên tham khảo và áp dụng khi phát hiện những triệu chứng của loại mụn này:
Dùng sản phẩm đặc trị mụn nội tiết
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm bôi ngoài da có chứa một số thành phần có thể giúp diệt khuẩn, giảm viêm, gom cồi mụn, tẩy da chết, thông thoáng lỗ chân lông, giảm thâm và làm thuyên giảm tình trạng mụn. Cụ thể đó là những thành phần như: Benzoyl peroxide; retinol, AHA, BHA; Acid azelaic;…
Uống thuốc trị mụn nội tiết
Vì nguyên nhân chính gây ra tình trạng mụn nội tiết ở nam là do sự mất cân bằng hormone trong cơ thể. Vì thế muốn trị dứt điểm mụn nội tiết, bạn nên uống một số loại thuốc giúp cân bằng nội tiết tố ở nam, kiểm soát bã nhờn, diệt khuẩn, ngăn ngừa mụn tái phát. Cụ thể như:
- Thuốc kháng Androgen: Loại thuốc này sẽ giúp giảm nội tiết tố Androgen dư thừa trong cơ thể nam, giảm tăng tiết nhờn, ngăn mụn hình thành ở nam.
- Thuốc Isotretinoin: Đây là một loại thuốc có thể giúp giảm viêm, kháng khuẩn, kiểm soát bã nhờn, ngăn ngừa mụn tái phát lại. Tuy nhiên, thuốc isotretinoin chỉ áp dụng trong trường hợp bị mụn nặng như mụn bọc, mụn viêm mủ, dưới sự chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý dùng.
Bổ sung vitamin, thực phẩm chức năng
Để ổn định nội tiết tố nam, hỗ trợ điều trị mụn trứng cá hiệu quả, bạn nên sử dụng một số thực phẩm thiên nhiên hoặc thực phẩm chức năng có chứa những loại Vitamin như Vitamin C, Vitamin A, kẽm, Vitamin E, Vitamin B5, omega 3, magie, kẽm,…Những loại vitamin này có tác dụng điều hòa hormone, giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch, chuyển hóa chất béo, giảm sản xuất bã nhờn, chống oxy hóa bảo vệ da, hỗ trợ quá trình lành mụn.
Sử dụng nguyên liệu thiên nhiên
Ngoài những cách khắc phục rối loạn nội tiết tố nam nêu trên, bạn có thể tận dụng một số nguyên liệu thiên nhiên như: đắp mặt nạ trà xanh, mặt nạ nha đam, mặt nạ tinh dầu tràm trà hoặc uống nước ép nha đam, nước ép rau củ quả,… để thanh lọc cơ thể, kháng viêm, hỗ trợ giảm mụn, ổn định hormone nam.
Cách ngăn ngừa rối lại nội tiết tố nam gây mụn
Mụn nội tiết có thể biến mất sau khi bạn áp dụng những cách điều trị nêu trên, nhưng không có nghĩa là nó sẽ không quay trở lại. Do đó, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh, chăm sóc da khoa học để phòng ngừa mụn nội tiết ở nam giới hiệu quả:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá béo (cá hồi, cá thu) giàu Omega-3, thực phẩm giàu kẽm để nội tiết tố ổn định.
- Tránh ăn thực phẩm nhiều đường, thức ăn nhanh, đồ chiên rán, sữa, chế phẩm từ sữa.
- Cân bằng cảm xúc, ngăn ngừa căng thẳng, stress bằng cách tập yoga, nghe nhạc, tập thể dục, thiền, đọc sách,…
- Không thức khuya, hãy ngủ đủ giấc, đảm bảo đủ 7-9 tiếng để cơ thể phục hồi, cân bằng hormone.
- Mỗi ngày đừng quên tẩy trang, rửa mặt 2 lần/ngày vào sáng và tối để da luôn sạch, thông thoáng.
- Tập thể dục đều đặn để nâng cao sức khỏe tổng thể và cân bằng nội tiết tố trong cơ thể.
- Tẩy tế bào chết mỗi tuần 2 lần để da mềm mại, thông thoáng lỗ chân lông, ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông.
- Không sờ, chạm vào da mặt, không tự ý nặn mụn để không làm lây lan vi khuẩn và gây viêm nhiễm nặng hơn.
- Sử dụng kem chống nắng phù hợp để tránh kích ứng khi da đang điều trị mụn nội tiết. Đồng thời khi ra ngoài hãy đeo khẩu trang để bảo vệ da khỏi bụi bẩn.
Chế độ dinh dưỡng cho nam giới bị mụn nội tiết
Khi bị mụn nội tiết, bạn nên thiết lập chế độ dinh dưỡng phù hợp để kiểm soát hormone và giảm viêm để cải thiện tình trạng mụn. Cụ thể như sau:
- Hãy ăn nhiều rau xanh, trái cây như bưởi, kiwi, cam, táo khi bị mụn nội tiết. Bởi đây là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin C, các khoáng chất giúp thanh lọc cơ thể, chống viêm, làm lành tổn thương da.
- Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, lúa mì, lúa mạch cùng với đậu lăng, đậu xanh giúp hạn chế tiết dầu nhờn và cung cấp vitamin E, hỗ trợ cải thiện da mụn.
- Sử dụng các loại dầu thực vật như dầu ô liu, dầu dừa, dầu hướng dương thay cho chất béo động vật giúp giảm viêm và ổn định nội tiết.
- Tránh đồ ngọt, bánh mì trắng, đồ uống có ga, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ cay nóng dầu mỡ để hạn chế tăng insulin, hormone IGF-1 kích thích tuyến bã nhờn, gây mụn.
- Hạn chế uống sữa, các sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ, sữa chua, hoặc đạm whey vì những thực phẩm này có thể giúp kích thích hormone insulin và IGF-1 làm mụn nặng hơn.
Qua bài viết này chúng ta có thể thấy, tình trạng rối loạn nội tiết tố nam gây mụn có thể tái đi tái lại nhiều lần, khó điều trị dứt điểm. Nhưng nếu điều trị đúng cách, cân bằng hormone trong cơ thể, duy trì thói quen lành mạnh, ăn uống khoa học thì mụn nội tiết thuyên giảm đáng kể, ngăn ngừa mọc trở lại. Ngoài ra, hãy nhớ rằng nếu bạn bị mụn nội tiết nặng hoặc dai dẳng, nên thăm khám chuyên khoa da liễu để được bác sĩ đưa phác đồ điều trị phù hợp và theo dõi sát.
Câu hỏi thường gặp về rối loạn nội tiết tố nam
1. Mụn nội tiết ở nam có tự hết không?
Theo các bác sĩ da liễu, mụn nội tiết ở nam thường khó có thể tự hết, ngược lại còn bám dai dẳng, dễ tái phát. Để trị hết tình trạng mụn này, bạn nên điều trị kiểm soát nội tiết, vệ sinh, chăm sóc da đúng cách để giảm viêm, ngăn ngừa tái phát. Đồng thời, khi nhận thấy những triệu chứng mình đang bị mụn nội tiết, nam giới nên đến phòng khám da liễu uy tín như LG để được bác sĩ thăm khám, đánh giá tình trạng mụn và lên phác đồ điều trị kịp thời.
2. Mụn nội tiết ở nam giới có chữa dứt điểm được không?
Mụn nội tiết ở nam giới không thể chữa dứt điểm hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả, giảm thiểu tái phát, duy trì các thói quen tốt nếu điều trị đúng cách và duy trì lối sống, thói quen sinh hoạt hợp lý.
